واکسن جدید از پروتئینی ساخته شده است که در سلول‌های پیری مغز و عروق خونی یافت می‌شود
یافتن درمان آلزایمر همواره چالشی بحث برانگیز بوده است.
واکسن جدید از پروتئینی ساخته شده است که در سلول‌های پیری مغز و عروق خونی یافت می‌شود.
آزمایش روی موش ها، رفتار ان ها را بهبود می بخشد و سطح یک پیش ساز پروتئین آمیلوئید بتا را کاهش می دهد.
این سوال که چه مولکولی باید در تحقیقات درمان آلزایمر مورد هدف قرار گیرد، همچنان باقی است.
تحقیقات درمان بیماری آلزایمر تا حد زیادی بر جلوگیری از تجمع پلاک‌های پروتئین بتا آمیلوئید در مغز متمرکز شده که ویژگی‌های متمایز این بیماری است.
اکنون، محققان واکسن جدیدی با استفاده از مدل موش تولید کرده‌اند که پروتئین متفاوتی را در سلول‌های پیری مغز و عروق خونی هدف قرار می‌دهد.
منشا مدل بتا آمیلوئید و استفاده از آن به عنوان یک هدف درمانی در سال های اخیر بحث برانگیز بوده است.
به عنوان مثال، زمانی که سازمان غذا و دارو (FDA) در ژانویه 2023 تاییدیه سریعی را برای استفاده از lecanemab (Leqembi) در درمان افراد مبتلا به بیماری آلزایمر اولیه اعطا کرد، بحث بر سر اثربخشی و عوارض جانبی آن بالا گرفت.
به خصوص زمانی که در اواخر همان ماه FDA داروی آلزایمر شرکت داروسازی Eli Lilly را همانطور که انتظار می رفت، تایید نکرد، زیرا برای تعیین اثربخشی به داده های بیشتری نیاز بود.
در ژوئیه 2022، پس از تحقیقاتی که در مجله Science در جولای 2022 منتشر شد، بحث و جدل در مورد توسعه درمان های دارویی برای بیماری آلزایمر به اوج خود رسید که ادعا می کرد برخی از تصاویر در مقاله معروف منتشر شده در سال 2006 دستکاری شده اند و تصور می شد آمیلوئید را تأیید می کند.
در حال حاضر تنها در ایالات متحده 6 میلیون مورد وجود دارد که انتظار می رود تا سال 2050 به 13 میلیون نفر افزایش یابد و این تعداد بیماران بالقوه زیادی است.
در سه دهه گذشته، دانشمندان سعی کرده‌اند داروهایی بسازند که پروتئین آمیلوئید را که یکی از ویژگی‌های بارز این بیماری است، هدف قرار دهد.
برای اولین بار، یک داروی آنتی بادی (lecanemab) به طور کامل برای آلزایمر که در مراحل اولیه با هدف قرار دادن پروتئین آمیلوئید که تصور می شود علت اصلی این بیماری میباشد، تأیید شده است.
چگونه یک واکسن آلزایمر می تواند آترواسکلروز را نیز هدف قرار دهد؟
مکانیسم های دیگری وجود دارد که تصور می شود زمینه ساز پیشرفت آلزایمر باشد، از جمله التهاب.
التهاب زمینه‌ساز سایر بیماری‌ها مانند تصلب شرایین است و بحث‌هایی در مورد ارتباط یا عدم ارتباط این دو بیماری وجود داشته است.انواع خاصی از ژن APOE به عنوان مستعد ابتلا به هر دو بیماری شناخته شده است.
جست‌وجوی دارویی که بتواند هر دو بیماری را هدف قرار دهد حدود یک دهه است که در مدل‌های موش در حال توسعه است.
اخیرا یکی از نمونه‌های کار محققانی در توکیو بوده است که مشخص کردند گلیکوپروتئین مرتبط با پیری (SAGP-protein) در سلول‌های اندوتلیال ایمنی و عروقی در مدل‌های موش مبتلا به تصلب شرایین تنظیم مثبتی دارد.
افزایش بیان این پروتئین با افزایش خطر آترواسکلروز و بیماری آلزایمر در مدل‌های موش با انواع ژن APOE مرتبط است. پروتئین SAGP همچنین در اطراف میکروگلیا( سلول های ایمنی مغز) یافت می شود.
آزمایش‌های قبلی توسط این تیم نشان داده است که کاهش بیان این پروتئین منجر به کاهش پلاک‌های آترواسکلروتیک در آئورت موش‌های دارای ژن APOE می‌شود و متابولیسم گلوکز را در موش‌های چاق بهبود می‌بخشد.
در کنار این یافته ها، آنها واکسنی ساخته اند که سلول های مسن را با سطح بالایی از بیان پروتئین SAGP هدف قرار می دهد.
همین تیم اخیراً اعلام کرده است که کشف کرده‌اند که این واکسن می‌تواند رفتار مدل‌های موش بیماری آلزایمر را بهبود بخشد، سطح پپتید آمیلوئید بتا (پیش ساز آمیلوئید بتا پروتئین) و همچنین سطوح پایین‌تر مولکول‌های التهابی را کاهش دهد.
این نتایج حاصل از تحقیقات اولیه در نشست‌های علمی پایه علوم قلبی عروقی انجمن قلب آمریکا 2023 در بوستون ارائه شد.
واکسن جدید آلزایمر می تواند بازی را تغییر دهد.
